De renovatieplicht voor energieverslindende woningen

ligt al geringe tijd onder vuur, maar deze kritiek richt zich

voornamelijk op het energieprestatiecertificaat (EPC).

Daarom is het essentieel dat juist het EPC wordt herzien.

De renovatieverplichting voor energieverslindende woningen

krijgt veel kritiek. CD&V en de N-VA willen sleutelen aan het

energieprestatiecertificaat (EPC). Enkele opiniestukken in De

Tijd – ‘Renovatieplicht schiet haar doel voorbij’ en ‘De renovatieplicht

mist een doel tout court’ – gingen nog een stuk verder

in hun kritiek. Tijd om feiten van fictie te onderscheiden.

De renovatieplicht zou niet doelgericht werken, zeggen critici.

Maar er is niet zoiets als dé renovatieverplichting. Er zijn meerdere

verplichtingen: minimale vereisten voor de huurmarkt,

een verplichting na verkoop voor de eigenaar-bewonersmarkt,

minimumvereisten op gebouwniveau voor appartementen,

enzovoort. De marktwerking voor elk van die doelgroepen is

anders. Een nieuwe eigenaar heeft bijvoorbeeld bij het afsluiten

van een hypotheek meer financieringsmogelijkheden dan

een huidige eigenaar.

Of de renovatieplicht al dan niet werkt, daarover kunnen nog

geen uitspraken worden gedaan omdat ze nog niet lang genoeg

bestaat. De echte impact kan ten vroegste vanaf 2028 worden

gemeten. Op het moment van verkoop neemt een renovatieverplichting

de renovatiekosten mee in de hypotheekberekening.

Daardoor kunnen de vastgoedprijzen eerder dalen.

De eerste signalen zijn bemoedigend: volgens het vastgoeddataplatform

Realo worden huizen met EPC-labels E en F

goedkoper aangeboden. Het recept lijkt dus te werken.

Een risico op prijsstijgingen is er wel als het aanbod van woningen

te klein is. Maar daarop heeft de onzekerheid over de

6 procent btw voor sloop en herbouw een veel grotere impact

dan de renovatieverplichting. En de verplichting heeft de prijzen

van de meest energieverslindende huizen (labels E en F)

voorlopig minder snel doen stijgen dan de andere.

De renovatieverplichting faalt omdat ze op het energieverbruik

focust, luidt een ander punt van kritiek. Door de Europese regelgeving,

met een doelstelling gebaseerd op energie-efficiëntie,

was je vrijwel altijd verplicht te isoleren om je energieverbruik

te drukken. Dat euvel is met de goedkeuring van

een nieuwe Europese richtlijn op 16 april rechtgezet. Een klimaatneutrale

doelstelling laat de keuze wel of niet het energieverbruik

te verminderen aan de eigenaar, zolang die energie

maar hernieuwbaar wordt opgewekt. De gewesten hebben

nu twee jaar om dat te vertalen naar hun regelgeving.

Het energieprestatiecertificaat

Bedenkingen die vaak terugkeren, gaan vooral over het energieprestatiecertificaat.

Dat de EPC-energiescores niet met

het werkelijke energieverbruik overeenkomen, heeft vooral te

maken met hoe het certificaat is opgezet. De doelstelling is in

de eerste plaats gebouwen objectief kunnen vergelijken, niet

zozeer het energieverbruik voorspellen. Daarom wordt gebruikgemaakt

van gemiddelde waarden (isolatiemateriaal,

aantal bewoners,...) en gegevens. Een gezinssamenstelling

– en dus het energieverbruik – kan over de jaren sterk evolueren.

De energiescore zal daarom in veel gevallen afwijken

van het effectieve energieverbruik.

De kritiek is een logisch gevolg van de evolutie die het EPC

heeft doorgemaakt: het oorspronkelijke vergelijkingsinstrument

wordt nu ingezet om na te gaan of je al dan niet een boete moet

betalen. Het is dan ook niet zozeer de renovatieverplichting

die moet worden herzien. De technische experts moeten aan

de slag met het EPC, zodat het zijn rol in het toekomstige klimaatbeleid

kan vervullen.

Als de nieuwe Vlaamse regering aan het EPC wil sleutelen,

doet ze dat het best snel. Maar al dan niet terechte bedenkingen

bij technische aspecten van het EPC mogen niet leiden tot

lagere ambities voor duurzame woningen. Of, erger nog, tot

twijfel over het nut van de renovatieverplichting. De plicht stuurt

de woningmarkt intelligent bij en maakt deel uit van doelgericht

beleid. Ze blijft nodig voor een geslaagde klimaattransitie.

› De Tijd