BETAALBAAR WONEN
De Nationale Bank van België (NBB) heeft gesproken: er
is dringend behoefte aan een politiek debat over de
woningmarkt. “In België wordt het steeds lastiger om
een betaalbare woning te vinden aldus Geert Langenus,
hoofdeconoom van de NBB, tijdens de presentatie van
de voorjaarsprognose van de bank.
Er wordt de voorbije jaren steeds minder geïnvesteerd in woningen.
Dat zal ook de komende jaren zo zijn, voorspelt de
NBB. Het aantal afgeleverde bouwvergunningen voor woningen
is gedaald, van meer dan 60.000 in 2018 naar 50.000
vorig jaar. Tegelijkertijd is het aantal huishoudens in België
toegenomen van 4 miljoen in het jaar 2000 naar bijna 6 miljoen
vandaag de dag.
De bevolkingsgroei alleen is niet de enige reden dat de vraag
toeneemt. “Dat komt niet alleen omwille van de bevolkingsaangroei,
maar ook omwille van de gezinsverdunning. Er komen
steeds kleinere gezinnen. Dat betekent dat je voor dezelfde
bevolking meer woningeenheden nodig hebt”, zegt Langenus
aan VRT NWS.
Volgens Langenus zorgen al die factoren ervoor dat een woning
kopen minder betaalbaar wordt. Tijdens de periode 2018 tot
vorig jaar stegen de aflossingskosten voor een gemiddeld huis
door het beperkte aanbod van zo’n 24 naar 27,9 procent van
het netto beschikbare inkomen van een huishouden. Dat blijkt
uit het rapport van de NBB.
Ook op de huurmarkt stijgt het aandeel van het netto-inkomen
dat wordt uitgegeven om te wonen. Uit de “Woonbalans”, een
instrument van de bouwfederatie Embuild, blijkt dat vooral alleenstaande
huurders de dupe zijn. Zij geven meer dan 50
procent van hun budget uit om te wonen.
De impact van renovatie en isolatie
Dat een woning kopen steeds duurder wordt, komt vooral door
het beleid, aldus Langenus. Onder meer de strenge regels
rond renovatie en isolatie spelen de woningmarkt parten. Ook
de hoge hypotheekrentes van de laatste jaren en de gestegen
prijs van bouwmaterialen spelen een rol.
Volgens de NBB moet de overheid meer doen om het aanbod
te vergroten. Dat kan bijvoorbeeld door de wetgeving rond
bouwvergunningen en energiezuinigheid te versoepelen. Ook
moet de overheid volgens de NBB meer sociale woningen
bouwen. Pierre Wunsch, gouverneur bij de NBB, zei tijdens de
voorstelling dat de betaalbaarheid van woningen meer aan
bod moet komen in het politieke discours.
Belgische economie stijgt licht per kwartaal
Ondanks de krapte op de woningmarkt, doet de Belgische
economie het niet slecht, blijkt uit het rapport. De economische
groei in België blijft stabiel en neemt met ongeveer 0,3 procent
toe op kwartaalbasis.
De NBB verwacht dat de groei op jaarbasis in 2024 uitkomt op
1,2 procent. Dat is een stuk lager dan vorig jaar, toen de groei
1,5 procent bedroeg. Volgens de NBB komt dat doordat de
binnenlandse vraag naar goederen en diensten minder sterk
groeit. Vooral het aantal private investeringen daalt in 2024
fors vergeleken met vorig jaar.
Ook de netto-uitvoer speelt een rol. Dat is het verschil tussen
wat ons land verkoopt aan andere landen (export) en wat het
koopt van andere landen (import). De netto-uitvoer is sinds
2023 negatief en zal de komende jaren traag herstellen.
Als België een positieve netto-uitvoer heeft, betekent dit dat
de Belgische economie geld verdient door meer te verkopen
aan het buitenland dan het uitgeeft aan buitenlandse goederen.
Dit helpt de economie te groeien. Als de netto-uitvoer negatief
is, kan dit de economische groei vertragen omdat er meer geld
het land uitgaat dan erin komt.
Stabiele groei verwacht in 2025
Ook volgend jaar verwacht de Nationale Bank een groeicijfer
van zo’n 1,2 procent op jaarbasis. In 2026 zal de groei lichtjes
toenemen tot 1,4 procent op jaarbasis.
Sinds de oorlog in Oekraïne is losgebarsten, gecombineerd
met onder meer de naweeën van de coronapandemie, is de
economische groei sinds vorig jaar lager dan tijdens de pre-coronajaren.
De groei bedroeg in 2022 3 procent en daalde vorig jaar naar
1,5 procent. Tussen 2015 en 2019 bedroeg de jaarlijkse groei
in België gemiddeld nog 1,8 procent.
› VRT nws
